اثرات استرس ازدحامی بر قشر مخچه موش سوری نر

زمینه و هدف: امروزه رشد سریع جمعیت و ازدحام متعاقب آن در شهرهای بزرگ می تواند به عنوان عامل مهمی در ایجاد حساسیت سیستم عصبی در برابر عوامل محیطی مطرح باشد. این مطالعه با هدف بررسی اثرات استرس ازدحامی به صورت ازدحام موش ها بر روی قشر مخچه موش سوری صورت گرفت. روش بررسی: در ابتدا 60 عدد موش سوری نر بالغ 6- 5 هفته نژاد nmri انتخاب شدند، سپس به صورت تصادفی به 6 گروه تقسیم و هر گروه جداگانه در یک قفس نگهداری شدند. در گروه اول به عنوان گروه کنترل 5 سر موش، در گروه دوم (تحت استرس کم) 10 سر موش و در گروه سوم (تحت استرس زیاد) 15 سر موش در یک قفس به مدت یک ماه قرار گرفتند. همچنین در سه گروه انتخابی دیگر (گروه های 4، 5، 6) به همین تعداد موش، ولی به مدت 2 ماه نگهداری شدند. پس از مدت موردنظر ابتدا حیوانات وزن شده و پس از بیهوشی با کتامین و زایلازین، مخچه حیوانات جدا و وزن گردید. پس از فیکساسیون با فرمالدئید 10%، نمونه هایی از لب راست مخچه برای مطالعه با میکروسکوپ نوری آماده شد. پس از رنگ آمیزی و تهیه لام های میکروسکوپی، تعداد و ارتفاع سلول های پورکینژ، ضخامت لایه های دانه دار و مولکولار قشر مخچه با برنامه نرم افزاری image tool  در گروه های مورد مطالعه، تعیین و مقایسه گردید. یافته ها: در مطالعه حاضر، میانگین وزن حیوانات در گروه های تحت استرس شدید یک ماهه و دوماهه نسبت به گروه کنترل کاهش معنی داری داشت (001/0p<)، ولی میانگین وزن حیوانات در گروه های تحت استرس کم نسبت به گروه کنترل کاهش معنی داری را نشان نداد. میانگین تعداد سلول های پورکینژ، تفاوت معنی داری را بین گروه های تحت استرس کم یک ماهه و تحت استرس شدید دوماهه نشان داد (004/0p<). همچنین میانگین ارتفاع سلول های پورکینژ در گروه های تحت استرس کم یک ماهه، استرس شدید یک ماهه، استرس کم دوماهه و استرس شدید دوماهه در مقایسه با گروه کنترل یک ماهه دارای کاهش معنی داری بود (001/0p<)، ولی میانگین ضخامت لایه دانه دار و لایه مولکولار در هیچ یک از گروه های تحت استرس تفاوت معنی داری نسبت به گروه کنترل نداشت. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد استرس ازدحامی همراه با کاهش وزن حیوانات، کاهش ارتفاع و کاهش تعداد سلول های پورکینژ می تواند اثرات منفی بر قشر مخچه موش داشته باشد، لذا برای تأیید نتایج فوق به مطالعات بیشتری نیاز است.